Takaisin

Värttinäluun alaosan murtumiin liittyvien nivelsidevammojen esiintyvyys ja hoito

Näytönastekatsaukset
Eero Waris ja Jarkko Vasenius
5.9.2023

Näytön aste: D

Lievä skafolunaarisen nivelsiteen vaurio ei ilmeisesti vaikuta toiminnalliseen lopputulokseen värttinäluun alaosan murtuman yhteydessä, mutta täydellinen repeämä saattaa huonontaa sitä. Luotettava tutkimusnäyttö täydellisen skafolunaarisen nivelsiteen korjauksen vaikutuksesta lopputulokseen puuttuu. Hoitamaton kolmiorustokompleksin vaurio ei näytä vaikuttavan toiminnalliseen lopputulokseen.

Kirjallisuudessa värttinäluun alaosan murtumiin liittyvien nivelsidevammojen esiintyvyyttä on raportoitu seuraavasti ranteen tähystystutkimuksella: skafolunaarinen nivelside 8–74 %, lunotriquetraalinen nivelside 0–52 %, kolmiorustokompleksi 6–78 % «Geissler WB, Freeland AE, Savoie FH, ym. Intracarp...»1, «Lindau T. Arthroscopic Evaluation of Associated So...»2, «Richards RS, Bennett JD, Roth JH, ym. Arthroscopic...»3, «Doi K, Hattori Y, Otsuka K, ym. Intra-articular fr...»4, «Mehta JA, Bain GI, Heptinstall RJ. Anatomical redu...»5, «Hanker GJ. Radius fractures in the athlete. Clin S...»6, «Ruch DS, Yang CC, Smith BP. Results of acute arthr...»7, «Ruch DS, Vallee J, Poehling GG, ym. Arthroscopic r...»8, «Hardy P, Gomes N, Chebil M, ym. Wrist arthroscopy ...»9, «Forward DP, Lindau TR, Melsom DS. Intercarpal liga...»10, «Hattori Y, Doi K, Estrella EP, ym. Arthroscopicall...»11, «Varitimidis SE, Basdekis GK, Dailiana ZH, ym. Trea...»12, «Kordasiewicz B, Podgórski A, Klich M, ym. Arthrosc...»13, «Levy S, Saddiki R, Normand J, ym. [Arthroscopic as...»14, «Khanchandani P, Badia A. Functional outcome of art...»15, «Mathoulin C. Interet de l'arthroscopie du poignet ...»16, «Christiaens N, Nedellec G, Guerre E, ym. Contribut...»17, «Roulet S, Ardouin L, Bellemère P, ym. Scapholunate...»18.

Näyttö värttinäluun alaosan murtumiin liittyvien nivelsidevammojen luonnollisesta kulusta ja hoidosta perustuu havainnoiviin potilassarjoihin.

Prospektiivisesti kerätyn 51 peräkkäisen potilaan (keski-ikä 41 vuotta, vaihteluväli 20–49 vuotta) ei-osteoporoottisiin dislokoituneisiin, värttinäluun alaosan murtumiin liittyviä nivelsidevammoja tutkittiin «Forward DP, Lindau TR, Melsom DS. Intercarpal liga...»10 tekemällä murtuman hoidon yhteydessä ranteen tähystystoimenpide, jossa tutkittiin ja luokiteltiin skafolunaarisen nivelsiteen vammat Geisslerin viisiasteisen (0–4) luokituksen mukaisesti. Nivelsidevaurioita ei hoidettu spesifisti. Keskimääräinen seuranta-aika oli 14 kuukautta. Hoitotulos arvioitiin radiologisesti, kliinisesti ja subjektiivisesti. Vaurioitumattomat ja lievästi vaurioituneet (41 potilasta, Geissler 0–2) ja vaikeammin vaurioituneet (10 potilasta, Geissler 3) SL-ligamentit muodostivat vertailuryhmät. Kenelläkään potilaista ei todettu täydellistä Geissler-luokan 4 skafolunaarisen nivelsiteen vammaa.

Röntgenkuvissa SL-kulma lisääntyi G3-ryhmässä 1 vuoden aikana kohti staattista SL-dissosiaatiota merkittävästi (p = 0,006) useammin kuin G0-2-ryhmässä. Intra-artikulaarisiin murtumiin liittyi 2-kertainen SL-dissosiaation riski verrattuna ekstra-artikulaarisiin murtumiin. Kivuliaisuus Watsonin koetta tehtäessä oli G3-ryhmässä merkittävästi (p = 0,009) suurempi kuin G0-2-ryhmässä. Kipua levossa ja rasituksessa VAS-kyselyllä arvioitaessa ryhmien välillä ei ollut eroa. Kliinisessä tutkimuksessa puristus- ja pinsettiotevoimassa ja ranteen liikelaajuudessa ei ollut eroa. Gartland–Werleyn pisteytyksissä ryhmien välillä ei ollut muuta eroa kuin subjektiivisessa kipupisteytyksessä, jossa G0-2-ryhmässä kipupisteet olivat merkittävästi korkeammat.

38 potilasta (29 potilasta Geissler 0–2, 9 potilasta Geissler 3) alkuperäisaineistosta osallistui 13–15 vuoden seurantatutkimukseen «Mrkonjic A, Lindau T, Geijer M, Tägil M. Arthoscop...»19. Ryhmien välillä ollut merkittävää eroa subjektiivisissa, objektiivisissa tai radiologisissa muuttujissa. Kenellekään potilaista ei ollut kehittynyt staattista skafolunaarista dissosiaatiota tai siihen liittyvää nivelrikkkoa (scapholunate advanced collapse).

  • Tutkimuksen laatu: heikko
  • Sovellettavuus suomalaiseen väestöön: hyvä

Samaan 51 potilaan aineistoon «Forward DP, Lindau TR, Melsom DS. Intercarpal liga...»10 perustuvassa 13–15 vuoden seurantatutkimuksessa «Mrkonjic A, Geijer M, Lindau T, ym. The natural co...»20 arvioitiin dislokoituneisiin, värttinäluun alaosan murtumiin liittyvien kolmiorustokompleksin (TFCC) vaurioiden luonnollista kulkua. 43/51 potilaalla todettiin primaarihoidon yhteydessä ranteen tähystystutkimuksessa osittainen tai täydellinen TFCC-vaurio, jota ei hoidettu kirurgisesti. 1 potilaan kolmiorustokompleksi kiinnitettiin uudelleen ensimmäisen vuoden kuluessa kivuliaan DRU-nivelen löysyyden vuoksi, ja hänet suljettiin pois seurantatutkimuksesta. 38 potilasta saatiin jälkitarkastettua. Heiltä tutkittiin röntgenkuvat, puristusvoima, DRU-nivelen tukevuus, liikelaajuus, kipupisteytys ja DASH- ja Gartland–Werleyn pisteytykset.

17/38:llä todettiin epätukeva DRU-nivel. Heillä oli merkittävästi alhaisempi puristusvoima (83 vs. 105 %, p = 0,03) kuin potilailla, joilla DRU-nivel todettiin seurannassa tukevaksi. Pisteytyksissä, liikelaajuuksissa ja radiologisesti todettujen artroosimuutosten määrissä ei todettu merkittäviä eroja. Kolmiorustokompleksinvaurion täydellisyys tai osittaisuus ei vaikuttanut lopputulokseen. Myöskään kyynärluun puikkolisäkkeen murtuman luutumattomuus ei vaikuttanut lopputulokseen.

  • Tutkimuksen laatu: kelvollinen
  • Sovellettavuus suomalaiseen väestöön: hyvä

Kirjallisuutta

  1. Geissler WB, Freeland AE, Savoie FH, ym. Intracarpal soft-tissue lesions associated with an intra-articular fracture of the distal end of the radius. J Bone Joint Surg Am 1996;78:357-65 «PMID: 8613442»PubMed
  2. Lindau T. Arthroscopic Evaluation of Associated Soft Tissue Injuries in Distal Radius Fractures. Hand Clin 2017;33:651-658 «PMID: 28991577»PubMed
  3. Richards RS, Bennett JD, Roth JH, ym. Arthroscopic diagnosis of intra-articular soft tissue injuries associated with distal radial fractures. J Hand Surg Am 1997;22:772-6 «PMID: 9330132»PubMed
  4. Doi K, Hattori Y, Otsuka K, ym. Intra-articular fractures of the distal aspect of the radius: arthroscopically assisted reduction compared with open reduction and internal fixation. J Bone Joint Surg Am 1999;81:1093-110 «PMID: 10466642»PubMed
  5. Mehta JA, Bain GI, Heptinstall RJ. Anatomical reduction of intra-articular fractures of the distal radius. An arthroscopically-assisted approach. J Bone Joint Surg Br 2000;82:79-86 «PMID: 10697319»PubMed
  6. Hanker GJ. Radius fractures in the athlete. Clin Sports Med 2001;20:189-201 «PMID: 11227705»PubMed
  7. Ruch DS, Yang CC, Smith BP. Results of acute arthroscopically repaired triangular fibrocartilage complex injuries associated with intra-articular distal radius fractures. Arthroscopy 2003;19:511-6 «PMID: 12724681»PubMed
  8. Ruch DS, Vallee J, Poehling GG, ym. Arthroscopic reduction versus fluoroscopic reduction in the management of intra-articular distal radius fractures. Arthroscopy 2004;20:225-30 «PMID: 15007310»PubMed
  9. Hardy P, Gomes N, Chebil M, ym. Wrist arthroscopy and intra-articular fractures of the distal radius in young adults. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2006;14:1225-30 «PMID: 16858564»PubMed
  10. Forward DP, Lindau TR, Melsom DS. Intercarpal ligament injuries associated with fractures of the distal part of the radius. J Bone Joint Surg Am 2007;89:2334-40 «PMID: 17974874»PubMed
  11. Hattori Y, Doi K, Estrella EP, ym. Arthroscopically assisted reduction with volar plating or external fixation for displaced intra-articular fractures of the distal radius in the elderly patients. Hand Surg 2007;12:1-12 «PMID: 17613178»PubMed
  12. Varitimidis SE, Basdekis GK, Dailiana ZH, ym. Treatment of intra-articular fractures of the distal radius: fluoroscopic or arthroscopic reduction? J Bone Joint Surg Br 2008;90:778-85 «PMID: 18539672»PubMed
  13. Kordasiewicz B, Podgórski A, Klich M, ym. Arthroscopic assessment of intraarticular distal radius fractures--results of minimally invasive fixation. Ortop Traumatol Rehabil 2011;13:369-86 «PMID: 21857068»PubMed
  14. Levy S, Saddiki R, Normand J, ym. [Arthroscopic assessment of articular fractures of distal radius osteosyntheses by percutaneous pins]. Chir Main 2011;30:218-23 «PMID: 21620755»PubMed
  15. Khanchandani P, Badia A. Functional outcome of arthroscopic assisted fixation of distal radius fractures. Indian J Orthop 2013;47:288-94 «PMID: 23798761»PubMed
  16. Mathoulin C. Interet de l'arthroscopie du poignet dans les lesions du ligament triangulaire. J Traumatol Sport 2013;30:201-10
  17. Christiaens N, Nedellec G, Guerre E, ym. Contribution of arthroscopy to the treatment of intraarticular fracture of the distal radius: Retrospective study of 40 cases. Hand Surg Rehabil 2017;36:268-274 «PMID: 28465199»PubMed
  18. Roulet S, Ardouin L, Bellemère P, ym. Scapholunate, lunotriquetral and TFCC ligament injuries associated with intraarticular distal radius fractures: Arthroscopic assessment and correlation with fracture types. Hand Surg Rehabil 2020;39:102-106 «PMID: 31874275»PubMed
  19. Mrkonjic A, Lindau T, Geijer M, Tägil M. Arthoscopically diagnosed scapholunate ligament injuries associated with distal radial fractures: A 13- to 156-year follow-up. J Hand Surg Am 2015;40:1077-82
  20. Mrkonjic A, Geijer M, Lindau T, ym. The natural course of traumatic triangular fibrocartilage complex tears in distal radial fractures: a 13-15 year follow-up of arthroscopically diagnosed but untreated injuries. J Hand Surg Am 2012;37:1555-60 «PMID: 22835585»PubMed